CARMEDYA.COM – Formula 1’den Le Mans’a… Goodyear 125. Yılında motor sporları başarılarını kutluyor.
Goodyear geride kalan 125 yıllık tarihinde, kamyon yarışlarından NASCAR’a, Formula 1’den Le Mans’a kadar küresel motor sporları organizasyonlarına tam anlamıyla iz bıraktı. Şirket diğer tüm lastik üreticilerinden daha fazla Formula 1 galibiyeti, Le Mans’ta elde edilen etkileyici galibiyet serileri, NASCAR ile rekor kıran bir ortaklık gibi başarılarıyla öne çıktı.
İlk Le Mans zaferi
Hollywood’un 2019 yılında gösterime giren ‘Ford v Ferrari’ filmiyle beyaz perdeye aktardığı; 1966’da yaşanan Ford – Ferrari mücadelesinde, bir yarışta Ferrari’yi geçerek, Ford’u motor sporları dünyasına dahil etmek arzusundaki pilotlar Bruce McLaren ve Chris Amon’un hikayesi. Yarış sırasında Ford’un Goodyear’a geçmesi, Le Mans’ta lastik performansının ne kadar önemli olduğunu vurgulayarak hikayeye ayrı bir renk katmıştı.
Ne var ki, Goodyear Le Mans’daki ilk zaferini bu mücadeleden bir yıl önce bir Ferrari’yle elde etmişti. ABD’li Ferrari ithalatçısı ve üç kez Le Mans kazanan Luigi Chinetti’nin yönettiği The North American Racing Team (NART), Goodyear lastiklerini tercih etmiş ve bu başarıyı yakalamıştı. Araçta yaşadıkları elektrik sorunları nedeniyle pitte bir saat kaybetmelerine rağmen, Masten Gregory ve Jochen Rindt’in performansıyla sıralamada devamlı yukarı çıkan takım, finişe ilk sırada geldi. Bu başarı, Goodyear’ın Formula 1’e girdiği 1957 yılından bu yana bir özel pilotun ilk galibiyeti ve Goodyear lastiklerinin ilk Le Mans zaferi olarak tarihe geçti.
1965 Lastik Teknolojisi: Goodyear lastikleri bu dönemde kendine özgü bir sırt desenine sahipti. Bu sadece her türlü hava koşulunda en iyi performansı sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda bastırma kuvvetinin daha düşük olduğu ve otomobillerin drift yaptığı anlarda sürücüye daha ilerici geri bildirim sağlıyordu.
Ferrari ve Ford ile elde edilen zaferlerden dört yıl sonra Goodyear, bu kez Porsche’nin ilk Le Mans zaferinde önemli bir rol oynadı. Efsanevi Alman otomobil markası ilk Le Mans zaferini 1970 yılında, 917K’nın beş tur farkla kazandığı yarışta elde etti. Hans Herrmann ve Dickie Attwood, sürekli değişen hava koşullarının yaşandığı yarışta, özel bir tasarıma sahip Goodyear lastiklerinin bulunduğu Porsche’yi kullanıyordu.
1970 Lastik Teknolojisi: Bias ply tasarımı, yapışma sınırında araç kontrolünü kolaylaştırması nedeniyle yarış için doğal bir avantaj sağlıyordu. Bu Goodyear lastiğinin 917K için özel olarak ayarlanması, dayanıklılık yarışlarının bir sonraki döneminde devam edecek Porsche ve Goodyear iş birliğinin de başlangıcı oldu.
Goodyear daha sonra Le Mans’ı domine eden lastik markası haline geldi ve takip eden on yıl içinde sekiz galibiyete imza attı. Matra Simca takımı, Goodyear ile üç kez zafere ulaştı ve Le Mans’ı Fransız otomotiv endüstrisinin gücünü, kendi topraklarında göstermek için kullandı. Bu galibiyetlerden biri Graham Hill için özellikle farklıydı. 1962 ve 1968 Formula 1 Dünya Şampiyonu olan Hill, Grand Prix mücadelesine devam ederken, başka bir hedefe daha yürümek istiyordu. Beş Monaco ve 1966 Indy zaferine, bir Le Mans galibiyeti ekleyerek ‘Üçlü Taç-Triple Crown’a ulaşmayı arzuluyordu. Onuncu ve son 24 Saat denemesinde, Le Mans efsanesi Henri Pescarolo ile birlikte Goodyear lastikleriyle Matra takımı için kazandı.
Dünyanın en büyük spor etkinliklerinden üçü olan Monaco Grand Prix, Le Mans 24 Saat ve Indianapolis 500’ü kazanmak, bir sürücünün çok yönlülüğünü kanıtlar. Ancak sadece Hill, Triple Crown’a ulaşmayı başardı. Lastik sektörü açısından bakıldığında, bu üç ikonik etkinliğin Goodyear ile birçok kez kazanılmış olması, şirketin küresel motor sporları geçmişinin büyüklüğünün altını çiziyor.
Le Mans efsanelerinden Jacky Ickx, 1975 yılında Mirage ile ilk galibiyetini alırken ve bir yıl sonra da Porsche ile galibiyet serisine başlarken Goodyear’ı tercih etmişti.
1970’lerin Lastik Teknolojisi: Hem F1 hem de spor otomobil yarışlarında mühendisler bastırma kuvveti adı verilen bir formül keşfetti. Havacılık ve uzay alanındaki yenilikler, otomobilin lastiklerini yere doğru iten ve viraj tutuşunu büyük ölçüde artıran kanatlar sayesinde hızı daha ileri taşıdı. Bu kuvvetler bir yarış lastiği üreticisinin daha önce deneyimlediği hiçbir şeye benzemiyordu. Goodyear bu gelişmeye yanıt vermek için hemen harekete geçti. Sırtlı lastiklerin yerini slikonlar aldı ve temas alanı artık bastırma kuvveti seviyeleriyle eşleşti.
1980’lerde Grup C formülü kullanılmaya başlandı. Otomobilin altındaki devasa tüneller, vakum yaratan ‘venturi’ etkisi ile bastırma kuvvetini daha da artırdı. Porsche 956 ve 962 gibi ikonik otomobiller Goodyear ile dünyanın dört bir yanındaki otomobil etkinliklerinde zafere ulaştı ve 1990 Jaguar’a Le Mans zaferini getirdi. Destansı yedi litrelik V12, Jaguar’ı 368 km/saat hıza ulaştırdı ve F1 seviyelerindeki bastırma kuvveti ile birleştiğinde Goodyear’a yol lastiklerinde zaten kanıtlanmış olan teknolojiyi sunması için yeni fırsatlar getirdi.
1980’lerin Lastik Teknolojisi: Goodyear, yarış lastikleri için radyal lastik yapısını benimsedi. Dayanıklılık yarışlarında daha büyük çaplı jantlara geçiş, yolda giden süper otomobillerdeki eğilimi yansıtıyordu ve muazzam bastırma kuvveti, hızlı virajlarda oluşan kuvvetlere dayanabilecek bir lastiğin inanılmaz derecede hassas bir şekilde kullanılmasını gerektiriyordu.
Goodyear’ın Porsche ile başarı rekoru 90’lı yıllara kadar devam etti ve bir başka efsane Tom Kristensen’in 1997’de Goodyear ve Porsche ile ilk galibiyetini alması da dahil olmak üzere üç zafer daha kazandı. Goodyear daha sonra NASCAR ve diğer yarış kategorilerine odaklandı ve 2020 yılında LMP2 kategorisinde dayanıklılık yarışlarına geri döndü.
Bugünün Lastik Teknolojisi: 1997’de Goodyear sıralama turları ve bir dizi olası yarış koşulları için özel lastikler getirdi. Bu, aşırılıkların ve limitsiz üretici bütçelerinin olduğu bir çağda yenilikçiliğin ve hırsın göstergesiydi. 1996 yılında Jota, sıcaklığa bağlı kalmayan çok yönlü performans sağlayan tek bir kuru zemin Goodyear lastiği kullanarak, 1997 genel klasman birincisinden daha az güçle Le Mans’da LMP2 sınıfını kazanma başarısını gösterdi. Daha az yakıt ve daha az lastikle 24 saat içinde 1997’nin birincisinden 108 km daha fazla yol kat ederek LMP2’nin daha sürdürülebilir bir yarış şekli olduğunu kanıtladılar ve Goodyear için çok önemli bir arena haline getirdiler.
Le Mans’ın ötesinde: ABD’de doğan küresel başarı
Motor sporlarının öğrenilecek ve geliştirilecek bir alan olduğuna inanan Goodyear, bu düşüncesini bugün de koruyor ve Goodyear Racing’in felsefesinin merkezinde tutuyor. Goodyear’ın yarışlara ilk girişi ve ilk zaferi, Henry Ford’un 1901 yılında Detroit Driving Club yarışını kazanan aracı için Goodyear’ı seçmesiyle gerçekleşti.
1919 Indianapolis 500’de 100 mph bariyeri, Peugeot’sunu Goodyear ile zafere taşıyan Howdy Wilcox tarafından aşıldı. Yarışı ilk on sırada bitiren diğer sekiz pilot da Akron yapımı lastikleri kullanmıştı. Sürücülerden ikisinin 500 mili tek bir Goodyear lastik setiyle tamamlaması, Goodyear’ın ilkelerinin özünde yer alan performans ve dayanıklılık ilkesini yansıtıyor.
NASCAR’dan dünyaya
1950’lerde Goodyear, şu anda NASCAR olarak bilinen şampiyonanın büyümesiyle stok araba arenasına çok hızlı bir şekilde girdi. İlk Daytona 500 zaferi 1960 yılında geldi ve 1962 yılına gelindiğinde NASCAR yarışını kazananların çoğu Goodyear’ı diğer lastiklerden daha fazla tercih etti.
Formula 1’de Richie Ginther, Gregory ve Rindt ile aynı yıl Le Mans’da Goodyear adını kazananlar listesine yazdırdı. Takip eden dönemde lastik üreticileri, motor ve şasi teknolojisi kadar lastik geliştirmeyi de başarının anahtarı haline getirerek ödül için yarıştı. Jackie Stewart ve Tyrrell, 1971 ve 1973 yıllarında Goodyear ile yakın işbirliği içinde çalışarak bu zorlu dönemi domine etti. Stewart 1973 sonunda emekli oldu ancak daha sonra uzun yıllar Goodyear ile yol lastikleri geliştirmek için birlikte çalışmalar gerçekleştirdi.
1973’ten 1977’ye kadar, lastik rekabetinin olduğu bir dönemde, tüm Grand Prix’ler Goodyear ile kazanıldı. Emerson Fittipaldi, Niki Lauda ve James Hunt Goodyear’ın dünya şampiyonluğu kazananlar listesine katıldı. 1980’lerde Nigel Mansell, Alain Prost ve Ayrton Senna, Goodyear’ın devleri olarak güç ve çetin sürücü rekabetleri çağında yer aldılar. 1990’larda Michael Schumacher ustaydı ve ilk iki şampiyonluğunu Goodyear’lı Benetton ile kazandı, ardından her şeyi fetheden Williams takımı Damon Hill ve Jacques Villeneuve’ün şampiyonluklarıyla Goodyear’ın otuz yıllık F1 hakimiyeti tamamlandı.
1965 ve 1998 yılları arasında Goodyear, 368 Formula 1 Grand Prix zaferi elde ederek bugün hala geçerli olan bir rekoru elinde bulunduruyor. Şimdi Goodyear, 24 Saat Le Mans’ı içeren FIA Dünya Dayanıklılık Şampiyonası’ndan FIA Avrupa Kamyon Yarışları Şampiyonası’na kadar bir dizi rekabetçi uluslararası şampiyonada yarışıyor. NASCAR ortaklığı, Goodyear’ın neredeyse yetmiş yıldır güvenilir bir ortak olmasıyla tarihteki en uzun süreli spor işbirliklerinden biri olarak devam ediyor. 2023 Le Mans 24 Saat, Goodyear’ın NASCAR ve Le Mans dünyalarını yenilikçi Garage 56 projesi ile bir araya getiriyor.
Goodyear’ın Le Mans Şeref Listesi
1924 Frank Clement/John Duff Bentley 3 Litre Sport 1290.1km Dunlop
1925 Gérard de Courcelles/ André Rossignol Lorraine-Dietrich B36 2233.98km Dunlop
1926 Robert Bloch / André Rossignol Lorraine-Dietrich B36 2552.41km Dunlop
1927 Dudley Benjafield/Sammy Davis Bentley 3 Litre Speed 2369.8km Dunlop
1928 Woolf Barnato/Bernard Rubin Bentley 4½ Litre 2669.27km 2669.27km Dunlop
1929 Woolf Barnato/Henry Birkin Bentley Speed Six 2843.83km Dunlop
1930 Woolf Barnato/Glen Kidston Bentley Speed Six 2930.66km Dunlop
1931 Henry Birkin/Earl Howe Alfa Romeo 8C2300 LM 3017.65km Dunlop
1935 Luis Fontés/Johnny Hindmarsh Lagonda M45R Rapide 3006.79km Dunlop
1937 Robert Benoist/Jean Pierre Wimille Bugatti Type 57G Tank 3287.94km Dunlop
1938 Eugène Chaboud/Jean Trémoulet Delahaye 135CS 3180.94km Dunlop
1939 Pierre Veyron/ Jean Pierre Wimille Bugatti Type 57S Tank 3354.76km Dunlop
1950 Jean Louis Rosier/Louis Rosier Talbot Lago Grand Sport T26 3465.12km Dunlop
1951 Peter Walker/Peter Whitehead Jaguar XK120C 3611.19km Dunlop
1953 Duncan Hamilton/Tony Rolt Jaguar C-Type 4088.06km Dunlop
1955 Ivor Bueb/Mike Hawthorn Jaguar D-Type 4135.38km Dunlop
1956 Ron Flockhart/Ninian Sanderson Jaguar D-Type 4034.93km Dunlop
1957 Ivor Bueb/Ron Flockhart Jaguar D-Type 4397.11km Dunlop
1959 Roy Salvadori/Caroll Shelby Aston Martin DBR1/300 4347.9km Avon
1960 Paul Frère/Olivier Gendebien Ferrari 250 TR59/60 4217.53km Dunlop
1961 Olivier Gendebien/Phil Hill Ferrari 250 TRI/61 4476.58km Dunlop
1962 Olivier Gendebien/Phil Hill Ferrari 330 TRI/LM Spyder 4451.26km Dunlop
1963 Lorenzo Bandini/Ludovico Scarfiotti Ferrari 250 P 4561.71km Dunlop
1964 Jean Guichet/ Nino Vaccarella Ferrari 275 P 4695.31km Dunlop
1965 Jochen Rindt /Masten Gregory/ Ed Hugus Ferrari 250 LM 4677.11km Goodyear
1966 Bruce McLaren / Chris Amon Ford GT40 Mk. II 4843.09km Goodyear
1967 Dan Gurney / A. J. Foyt Ford GT40 Mk. IV 5232.9 km Goodyear
1970 Hans Herrmann / Richard Attwood Porsche 917K 4607.81km Goodyear
1972 Henri Pescarolo / Graham Hill Matra-Simca MS670 4691.34km Goodyear
1973 Henri Pescarolo / Gérard Larrousse Matra-Simca MS670B 4853.94km Goodyear
1974 Henri Pescarolo / Gérard Larrousse Matra-Simca MS670C 4606.57km Goodyear
1975 Jacky Ickx / Derek Bell Mirage GR8 Ford Cosworth 4594.57km Goodyear
1976 Jacky Ickx / Gijs van Lennep Porsche 936 4769.92km Goodyear
1977 Jürgen Barth/Hurley Haywood/Jacky Ickx Porsche 936/77 Spyder 4671.61km Dunlop
1979 Klaus Ludwig/Bill Whittington/Don Whittington Porsche 935 K3 4173.93km Dunlop
1980 Jean Rondeau / Jean Pierre Jaussaud Rondeau M379B 4608.02km Goodyear
1981 Derek Bell/ Jacky Ickx Porsche 936/81 4825.38km Dunlop
1982 Derek Bell/Jacky Ickx Porsche 956 4899.08km Dunlop
1983 Hurley Haywood/Al Holbert/Vern Schuppan Porsche 956 5047.93km Dunlop
1984 Klaus Ludwig/Henri Pescarolo Porsche 956B 4900.28km Dunlop
1985 Paolo Barilla/Klaus Ludwig/John Winter Porsche 956B 5088.51km Dunlop
1986 Derek Bell/Al Holbert/Hans-Joachim Stuck Porsche 962C 4972.73km Dunlop
1987 Derek Bell/Al Holbert/Hans-Joachim Stuck Porsche 962C 4791.78km Dunlop
1988 Johnny Dumfries/Jan Lammers/Andy Wallace Jaguar XJR9LM 5332.97km Dunlop
1990 John Nielsen / Price Cobb / Martin Brundle Jaguar XJR12 4882.4 km Goodyear
1991 Bertrand Gachot/Johnny Herbert/Volker Weidler Mazda 787B 4922.81km Dunlop
1994 Yannick Dalmas / Hurley Haywood / Mauro Baldi Porsche Dauer 962 4678.4km Goodyear
1996 Manuel Reuter / Davy Jones / Alexander Wurz Porsche WSC95 4814.4km Goodyear
1997 Michele Alboreto / Stefan Johansson / Tom Kristensen Porsche WSC95 4909.6km Goodyear
Goodyear’ın En Büyük Motor Sporları Anları
1901 Goodyear’ın yarışlara ilk girişi ve ilk zaferi, Henry Ford’un Detroit Sürüş Kulübü yarışını kazanan arabası için Goodyear’ı seçmesiyle gerçekleşti
1913 Charlie Stutz, Indianapolis 500’de podyuma çıkmak için Goodyear’ın deneysel lastiklerini kullandı
1919 100 mph bariyeri Indianapolis’te Peugeot’sunu Goodyear ile zafere taşıyan Howdy Wilcox tarafından aşıldı
1954 Goodyear NASCAR ile yarışmaya başladı
1960 Goodyear ile ilk Daytona 500 zaferi
1960 Goodyear, Küba Grand Prix’sinde Stirling Moss ve Maserati ile ilk uluslararası spor otomobil yarışını kazandı.
1965 Goodyear, Richie Ginther ve Honda ile Meksika GP’sini kazanarak Formula 1’e girdi.
1965 Goodyear’ın Ferrari ile ilk Le Mans zaferi
1965 Craig Breedlove’un roket gücüyle çalışan aracı, Goodyear’la saatte 600 mili aşan ilk kara aracı oldu.
1966 Goodyear, Jack Brabham ile ilk Formula 1 dünya şampiyonluğunu kazandı
1966 İkonik Ford GT40, Le Mans ’66’da Goodyear ile kazandı
1970 Porsche, efsanevi 917 ve Goodyear ile ilk Le Mans zaferini kazandı
1970 Vic Elford ve Kurt Ahrens Porsche adına kazanırken Goodyear Nürburgring Nordschleife’de ilk kez kazandı
1973 Her Formula 1 Grand Prix’si Goodyear ile kazanıldı
1976 Goodyear ve NASCAR Le Mans’ta yarıştı
1987 Gerhard Berger Adelaide’de kazandığı zaferle Goodyear’ın 200. F1 Grand Prix zaferini elde etti
1989 Ayrton Senna ve McLaren Interlagos’ta kazandı ve Goodyear’a 250. F1 Grand Prix zaferini kazandırdı
1994 Michael Schumacher ve Benetton Goodyear’ın 300. F1 Grand Prix’sini Barselona’da kazandı
1997 Jacques Villeneuve Goodyear’ın 350. F1 Grand Prix zaferini Barselona’da kazandı
2020 Goodyear, Britanya ve Dünya Touring Otomobil Şampiyonalarının lastik ortağı olarak atandı
2022 Kamyon yarışlarının zirvesi FIA Goodyear Avrupa Kamyon Yarışları Şampiyonası oluyor
2023 NASCAR, 1976’dan bu yana ilk kez Le Mans’da Goodyear ile yarışıyor
2023 Goodyear, LMGT3 tedarikçisi olarak seçildi
